Бүгін Орталық коммуникациялар қызметінде төтенше жағдайлар министрі Юрий Ильиннің есеп беру кездесуі өтті. Министр ведомствоның қызметі, азаматтық қорғау органдарының жұмыс нәтижелері мен даму перспективалары туралы баяндады.

Есептік кездесуге халық өкілдері, оның ішінде ел өңірлерінің тұрғындары, қоғамдық ұйымдардың, үкіметтік емес мекемелердің, сондай-ақ БАҚ өкілдері қатысты.

Министрлік құрылған сәттен бастап «министрдің блогында» 400-ден астам азаматқа түсініктеме берілді (2020 жылдың қыркүйегінен бастап – 105, биылғы I тоқсанда – 303). 16 мыңнан астам өтініш қаралды (2020 ж. – 11 362, биылғы I тоқсанда – 4 907), оның ішінде азаматтық қорғау органдарының жұмысын жақсартуға қатысты 2 мыңнан астам ұсыныс.

«Сұрақ-жауап» бөлімінде бірде-бір хабарлама қараусыз қалмайды. Сондай-ақ ең көп қойылатын сұрақтарға жауаптар бар. Барлық өңірлерде бөлімше басшылары азаматтарды жеке қабылдайды», — деді Ю. Ильин.

Төтенше жағдайлар министрі 2020 жылдың қыркүйегінде Мемлекет басшысы Қазақстан халқына арнаған жолдауында Төтенше жағдайлар министрлігін қайта құру туралы тапсырма бергенін атап өтті. ТЖ алдын алу және жою, өнеркәсіптік қауіпсіздік және мемлекеттік материалдық резервті қалыптастыру саласындағы функциялар берілді, сондай-ақ министрліктің қарамағына азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдері берілді.

Юрий Ильиннің айтуынша, елдегі жедел жағдайға қатысты жағдай біршама жақсарды.

Мәселен, 2020 жылы төтенше жағдайлар саны 7%-ға қысқарды (14 696 мың адам немесе 6,9%), шамамен 14 мың адам құтқарылды (13 985), ТЖ бөлімшелері 71 мыңнан астам шығуды жүзеге асырды (71 724), ТЖ аймағынан 19 мыңнан астам адам эвакуацияланды (19 066), 4 мың зардап шеккен адамға алғашқы медициналық көмек көрсетілді (4 089).

ТЖ-дан болатын өлім-жітім көрсеткіші 24%-ға төмендеді (КВИ-ді қоспағанда), бір мыңнан астам адам зардап шекті (1 250), материалдық залал 5 млрд теңгеден асты (+47,4%).

Төтенше жағдайлар министрі айтарлықтай материалдық шығын келтірген, Өзбекстандағы су қоймасы бөгетінің бұзылуын еске салды, соның салдарынан Түркістан облысы Мақтаарал ауданының 5 елді мекені зардап шекті, бұл шамамен алты мың адам (6 210). Олардың барлығына уақытылы материалдық көмек көрсетілді. Жаңа мектептер, ауруханалар мен үйлер салынды, жаңа инженерлік инфрақұрылым мен жолдар салынды.

Түркістан облысындағы ТЖ жоюға Үкімет резервінен 16 млрд теңгеден астам (16,8 млрд теңге) қаражат бөлінді.

Жалпы, 5 жыл ішінде ТЖ жоюға 44 млрд теңгеден астам қаржы жұмсалды, мемлекеттік материалдық резервтен 365 бірлік техника броньнан шығарылды. 

Осы жылдың I тоқсанында 3 мыңға жуық төтенше жағдайлар мен оқиғалар (2 990) тіркелді, 354 адам зардап шекті (КВИ есептемегенде), 171 адам қаза тапты (КВИ есептемегенде). Материалдық шығын шамамен 600 млн теңгені құрады.

«Жылу беру кезеңі басталар алдында және қараша-желтоқсан айларында біз тұрғын үй секторында алдын алу жұмыстарын жүргіземіз, соның ішінде аулаларды аралау, нұсқамалар жүргізу және жадынамалар тапсыру. Осы жылыту кезеңінде профилактикамен 2,4 млн-ға жуық тұрғын үй немесе олардың жалпы санының 90%-ы қамтылды. Негізгі назар халықтың әлеуметтік осал топтарының тұрғын үйлеріне аударылды», — деді Ю. Ильин.

2019 жылдан бастап азаматтардың осы санатымен жұмысқа әлеуметтік қорғау, білім беру және полиция органдары жүйелі негізде тартылады, бұл қажетті қолдау туралы шешімді неғұрлым жедел қабылдауға мүмкіндік береді.

Есепте барлығы осындай 118 мың отбасы тұр (118 959), олар кемінде екі рет жүз пайыз тексерілді. Айта кету керек, 8 мыңнан астам үйді (8 129) әлеуметтік осал азаматтар ақаулармен пайдалануда, бұл туралы әкімдіктерге хабарланды.

Нәтижесінде биыл халықтың әлеуметтік осал топтарының үйлерінде өрттердің санын 18 есеге (354-тен 19-ға дейін), қаза тапқандарды 38-ден 1-ге дейін азайтуға мүмкіндік туды.

2020-2021 жылдары жылу беру кезеңінде 19 өрт тіркеліп, 1 адам қаза тапты.

Алдын алу жұмыстарының арқасында улы газдан адамдардың қаза болуы 28%-ға төмендеді (немесе 28 адам, 2019-2020 жж. – 39 адам).

Сонымен қатар қыста өрттердің 9%-ға өсуі байқалды (2019-2020 жж. – 5 001, 2020-2021 жж.. – 5 462) және қаза тапқандардың саны 24% (222-ден 276 адамға дейін).

Өрттер мен қаза болғандардың өсуін талдай отырып, өрттердің негізгі үлесі тұрғын үй секторына тиесілі деп айтуға болады. Оның ішінде 45% (2 461 өрт) шаруашылық құрылыстарына, жеке тұрғын үйлерге – 43,6% (2 382 өрт), көп қабатты үйлерге – 11% (619) тиесілі.

Бұл ретте, өрт ошақтары (30%-дан жоғары) адамдардың тікелей болатын орындарында (асүйлер мен тұрғын бөлмелер) орын алады, бұл адами факторды, отты абайсыз пайдалануды куәландырады.

Өрт қауіпсіздігінің бұзылу себептері бойынша пештерді орнату және пайдалану кезінде 26% (немесе 1 420 өрт), электр жабдықтарын монтаждау және пайдалану кезінде 27% (немесе 1 483) өрт болды.

Бұл ретте қаза тапқан 276 адамның 97-сі (немесе 35%) мас күйінде болса, 59 адам (немесе 21%) төсекте темекі шеккен.

«Әрине, біздің жұмыс тек алдын-алумен шектелмейді. Азаматтардың қауіпсіздігі үшін әкімдіктердің қолдауымен 25 мыңнан астам үйде (25 427) өрт датчиктері (табиғи газ – 9 043, улы газ – 15 116, түтін датчиктері – 1 268) орнатылды. Осылайша, бірлескен күш-жігердің арқасында биыл 15 адамның, оның ішінде 8 кәмелетке толмаған баланың өлімінің алдын алуға мүмкіндік туды», — деп атап өтті ҚР ТЖМ басшысы.

Жергілікті атқарушы органдармен электрмен жабдықтауды ауыстыру және жөндеу және жылыту жүйелерін тазалау бойынша мәселелер белсенді пысықталуда.

Мысалы, министрліктің бастамасы бойынша Ақмола облысы Атбасар ауданының әкімдігі халықтың әлеуметтік осал топтарында электр сымдарын ауыстыру және жылу жүйелерін жөндеу бойынша қызметтер көрсетуге 1 млн теңгеден астам қаражат бөлді.

Қазіргі уақытта барлық өңірлерде газ-техникалық қызметтер құрылды.

Газ тарату ұйымдарымен бірлесіп, қоғамдық тамақтану кәсіпорындарында және тұрғын үй қорында газ жабдығын қауіпсіз пайдалану бойынша профилактикалық рейдтер жүргізілді.

Азаматтардың қауіпсіздігі үшін міндетті түрде өрт дабылы, өрт сөндіру және хабарлау жүйелерімен жарақтандыруды енгізу, сондай-ақ тұрғын үйлердегі газдануды бақылау мәселелері пысықталды.

Қысқы кезеңде ауа райының нашарлауына байланысты құтқарушыларға күндіз-түні еліміздің автожолдарында күшейтілген қызмет істеуге тура келеді. Жыл сайын автожолдарда қысқы кезеңде адамдардың қаза болуына жол бермеу бойынша іс-шаралар кешені қабылданады. Шаралардың ішінде — халықты ауа райының нашарлауы туралы ерте хабардар ету, блок-бекеттерді қою, сондай-ақ жолдарды тазарту бойынша жол қызметтерімен нақты өзара іс-қимыл жасау.

Уақытылы қабылданған шаралардың арқасында құтқарушылар 4,5 мыңнан астам адамды (4 873) эвакуациялады, оның ішінде 414 бала, бұл 2020 жылға қарағанда 63%-дан аз (13 115 адам).

Қар құрсауынан 1 646 бірлік техника: 1067 жеңіл көлік, 536 жүк көлігі және 41 автобус шығарылды.

Сонымен қатар жүргізушілердің желтоқсан айында республикалық маңызы бар «Үшарал – Достық» автожолының қозғалысын жабу туралы СМС-хабарламаларды елемеуіне байланысты екі жүргізушімен бірге «Камаз» қар құрсауында қалды. Ауа-райының қолайсыздығына байланысты оларды эвакуациялау 28 сағаттан астам уақытқа созылды.

Елдегі көшкін қаупі бар жағдайға келетін болсақ, бұл бағытпен «Қазселденқорғау» айналысады. Бүгінгі таңда бұл көшкінге, жылжымаға және селге қарсы жалғыз қызмет.

«Қазселденқорғаудың» Алматы, Шымкент, Талдықорған, Есік, Өскемен, Тараз қалаларында 6 филиалы бар.

Қауіпті учаскелерді бағалауды, мониторингілеуді және бақылауды жыл бойы 62 бекет, шамамен 30 диспетчерлік бекет және 30 қар өлшеу маршруттары қамтамасыз етеді.

«Қазселденқорғау» тұрақты бақылауында селден қорғайтын 37, желілік – 38, көшкіннен қорғайтын – 1 903 ғимарат бар.

Республика аумағында еліміздің таулы өңірлерінде алты жүзден астам (608) көшкін қаупі бар учаскелер (ШҚО – 336, Алматы қ. – 165, Алматы обл. – 96, Түркістан обл. – 10, Жамбыл обл. – 1) бар.

Биыл қар көшкінінің 87 өздігінен түсуі тіркелді (Алматы қ. – 76, Алматы облысы – 10, ШҚО – 1).

«Көшкін қаупі бар кезеңдегі жағдайды бағалау және мониторинг жүргізу үшін бақылау және хабарлау қызметі ұйымдастырылады (жыл бойы 59 бекет, 29 диспетчерлік пункт және 30 қар өлшеу маршруттары), учаскелерде ақпараттық және ескерту қалқандары қойылады, жердегі тексерулер жүргізіледі», — деді ведомство басшысы.

Елдің таулы аудандарында екі мыңға жуық (1 903) қар ұстайтын қалқандар бар.

Шығыс Қазақстан облысында автожолдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында биыл 18 профилактикалық қар көшкіні жүргізілді.

Қысқы жауын-шашынды ескере отырып, су тасқыны жағдайының асқыну қаупі жоғары болды.

Айта кету керек, жыл сайын су басқан елді мекендер бойынша динамика төмендеп келеді.

Мысалы, 2018 жылы ел бойынша су тасқынынан 1 453 үй, 2020 жылы – 60 тұрғын үй, биыл бес елді мекенде 49 үй зардап шекті (Нұр-Сұлтан қ. – 1, Ақмола облысы – 5, ШҚО – 4, Қостанай облысы – 39).

Осы көктемде автомобиль жолдары арқылы 72 су тасқыны тіркелді (Ақмола облысында – 33, Ақтөбе облысында – 1, Атырау облысында – 1, ШҚО – 2,БҚО – 2, Қарағанды облысында – 8, Қостанай облысында – 9, Павлодар облысында – 1,СҚО – 15), автожол учаскелерінің 4 шайылуы (СҚО – 2, Ақмола облысы – 1, Павлодар облысы – 1).

Су тасқыны қаупінің алдын алу бойынша қабылданған шаралардың арқасында — қорғаныс бөгеттерін салу, жағалауды нығайту, елді мекендерді инженерлік қорғау, өзендердегі мұзды бұзу — елде ауқымды су тасқынына жол бермеуге мүмкіндік туды.

Ю. Ильиннің айтуынша, су тасқынын жоюда Министрліктің әскери бөлімдері ерекше рөл атқарады. Олардың негізгі міндеті — ТЖ алдын алуға және жоюға, зардап шеккен халықтың тіршілігін қамтамасыз етуді ұйымдастыруға қатысу.

Өткен жылдар ішінде әскери бөлімдер өздерінің әлеуметтік қажеттілігін, маңыздылығы мен тиімділігін көрсетті.

«Соңғы бес жылда әскери бөлімдер барлық ірі және резонанстық төтенше жағдайларды жоюға қатысты. Коронавирус инфекциясының таралуының алдын алу іс-шараларына белсенді қатысады, өңірлерде дезинфекциялау жұмыстарын жүргізеді. Тек осы жылдың басынан бастап әскери бөлімдер олардың жауапкершілік аймақтарында 27 жедел шығуды жүзеге асырды, бір мыңнан астам әскери қызметші (1 315) және 117 бірлік техника жұмылдырылды», — деп толықтырды ол.

Олар еліміздің Қарағанды, Ақмола, Солтүстік Қазақстан, Жамбыл, Қостанай, Шығыс Қазақстан, Түркістан және басқа да облыстарының аумағындағы көктемгі су тасқыны кезінде адамдар мен материалдық құндылықтарды құтқаруға қатысты.

Бүгінгі күні көктемгі су басуға неғұрлым бейім 905 елді мекеннің 315-інде қауіп-қатер жойылды, тағы 314-і үшін қауіп-қатер барынша азайтылды, бұл 70 мыңнан астам тұрғын үй (71 055) және 350 мыңнан астам азамат (358 598).

Өткен жылдың желтоқсан айында жол картасын іске асыру аяқталды, республикалық (21,6 млрд теңге) және жергілікті бюджеттерден (20,3 млрд теңге) шамамен 42 млрд теңге жұмсалды.

Министрдің айтуынша, тұрғын үйлерді су басу көбінесе аумақтардан қардың уақытылы шығарылмауынан болады. Сондай-ақ ол бұл жұмысты әкімдіктердің қызметтерінің атқаруымен қатар, азаматтардың өздері де аумақтарды уақытылы тазалауға қамқорлық танытуы керектігін атап өтті. Сонымен қатар ол #BizBirgemiz ұранымен су тасқыны кезеңінде тұрғындардың аула аумақтарынан, су басу аймағындағы аулалардан және жауын-шашын арықтарынан, автомобиль жолдары бойындағы қарды тазалауға белсенді көмектескен волонтерлік қозғалыстарға алғысын білдірді.

Елді мекендерді су тасқынынан қорғау Cу тасқынына қарсы іс-шаралардың жол картасы шеңберінде 2023 жылға дейін жалғасуда. Екі жүзден астам (212) іс-шараны іске асыру көзделген (сомасы 160,2 млрд теңге (РБ-дан – 131,6 млрд теңге, ЖБ-дан – 28,6 млрд теңге).

Өзен арналарын қайта жаңарту және тазалау, каналдарды, бөгеттерді, гидротехникалық құрылыстарды салу және жөндеу, нөсерлік кәріз жүйесін дамыту, авто және темір жолдарды, көпірлерді жөндеу жоспарлануда. Қосымша екі құлақтандыру жүйесі сатып алынады.

Халықты ақпараттандыру және хабардар етуге келсек, бұл электросиреналар мен сиреналық-сөйлеу құрылғыларын іске қосуды, телерадио хабарларын таратуды, СМС-хабарламаларды таратуды, сайттарда жедел ақпаратты орналастыруды қамтитын іс-шаралар кешені екенін атап өту қажет.

Қазіргі уақытта ел бойынша шамамен 3 мың электр дабыл (2 961) немесе шамамен 40% (39,7%) жұмыс істейді, қосымша төрт мыңнан астам бірлік (4 487) талап етіледі.

Бұл мәселе құлақтандыру жүйесін жаңғырту аясында ведомствомен де, өңірлердің әкімдіктерімен де бірлесіп шешілуде.

2020 жылы ҚР ТЖМ бастамасы бойынша жергілікті бюджет есебінен үш жүзден астам сиреналық-сөйлеу қондырғылары, 48 сирена мен басқару пульттері сатып алынды.

«Елімізде белсенді цифрландыру кезеңінде біз "Darmen" мобильді қосымшасын әзірледік, ол халықты 5 секунд ішінде уақытылы хабардар етуді қамтамасыз етеді. "Darmen" ТЖ қаупі туралы халықты дереу хабардар етуге мүмкіндік береді. Мысалы, қосымша арқылы азаматтардың смартфондарына магнитудасы 4 балл және одан жоғары жер сілкінісі кезінде сейсмодатчиктер іске қосылған кезде хабарламалар автоматты түрде жіберіледі», — деп хабарлады министр Ю. Ильин.

Сонымен қатар Darmen жолдардың жабылуы, сабақтардың болмауы туралы ақпаратты білуге ғана мүмкіндік бермейді, сондай-ақ қосымшада автобустар, ұшақтар мен пойыздардың кестесі бар.

Қазіргі уақытта мобильдік қосымшаны пайдаланушылардың жалпы саны екі жүз мыңнан астам адамды құрайды, тек 2020 жылы 90 мыңнан астам адам тіркелген.

Төтенше жағдайлар министрінің мәліметінше, жыл сайын Қазақстанның автожолдарында 2,5 мыңға жуық азамат қаза табады. Негізгі себеп — көлік жүргізу мәдениетінің төмендігі.

«Министрлік жүйесіндегі автожолдарда өлім-жітімді азайту үшін 40 трассалық медициналық-құтқару пункті жұмыс істейді. Олардың ерекшелігі – ЖКО-дан зардап шеккен тұлғаларға кешенді шұғыл көмек көрсетеді. Шұғыл әрекет ету бригадаларының құрамына құтқарушылар да, дәрігерлер де кіреді», — деді ҚР ТЖМ басшысы.

2020 жылы ЖКО кезінде қаза тапқандар саны 36%-ға, зардап шеккендер саны 27%-ға азайды. Биыл олар 382 адамды құтқарды.

ТМҚП қызметкерлері азаматтардың өз өтініші бойынша да медициналық көмек көрсетеді.

Алдағы уақытта ведомство Жамбыл, Ақтөбе және Атырау облыстары автожолдарының қауіпті учаскелерінде тағы 4 медициналық пункт ашуды жоспарлап отыр.

Автожолдарда апатты азайтудың қосымша тетігі ретінде авариялар мен апаттар кезінде шұғыл шақыру ақпараттық жүйесі енгізілді. Бұл — жол-көлік оқиғаларына жедел шұғыл қызметтерді (112,101,102,103) шақыру жүйесі.

Сонымен қатар Юрий Ильин 2020 жылы еліміз бойынша 8 сел шығарындылары мен 18 көшкін құбылысы тіркелгенін хабарлады.

Жыл сайын «Қазселденқорғау» учаскелерге аэровизуалды тексеру жүргізеді, 17 аса қауіпті мореналық көлдерде алдын алу іс-шаралары қабылданады. Селмен күресу үшін қазақстандық құтқарушылар Қорғас, Ақсай және Аюсай өзендерінде сел ұстайтын бөгеттер салу бойынша жобаларды іске асыруда.

«Әрине, Іле Алатауы алматылықтар мен көптеген туристердің сүйікті орны, сондықтан қазір бұл жерлерге бару қауіпсіз емес. Осыған байланысты, азаматтардан бөгеттің құрылысы аяқталғанға дейін Үлкен Алматы көліне бармауды сұраймын», — деді Ю. Ильин.

Елімізде сейсмикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жұмыстары жалғасуда.

Өткен жылы 2 баллдан астам 18 жер сілкінісі тіркелді. 6 тұрғын үйді, 28 мектеп және мектепке дейінгі мекемелерді, 35 денсаулық сақтау объектісін сейсмикалық күшейту бойынша жұмыстар жүргізілді, 12 мыңнан астам объекті тексерілді, 10 мыңнан астам объекті паспорттандырылды.

Мүдделі органдармен бірлесіп 2023 жылға дейінгі жол картасын әзірлеу жұмыстары басталды, онда ғылыми-зерттеуді қамтамасыз ету, ғимараттардың сейсмикалық орнықтылығын арттыру, халықты құлақтандыру жүйесін дамыту және жер сілкінісі кезіндегі іс-қимылдарға оқыту, жер сілкінісінің туындауы туралы ерте ескерту жүйесін енгізу жөніндегі іс-шаралар көзделген.

Жыл сайын ТЖМ елеулі күштері табиғи өрттерді сөндіруге жұмылдырылады.

«Өткен аптада Шығыс Қазақстан облысының Риддер қаласында тұрғын үй секторына көшумен ірі табиғи өрт болды. Өрттің жалпы ауданы 287,4 гектарды құрады. 30-дан астам тұрғын үй, 200-ден астам шаруашылық құрылыстар, 6 автомобиль зардап шекті. Бір адам қаза тапты, екеуі жарақат алды. Әкімдік зардап шеккендердің материалдық залалын анықтау бойынша жұмыстар жүргізіп жатыр», — деді министр.

Өрт сөндіру менің вице-министрімнің басшылығымен жүзеге асырылды, өрттің ықтимал себептерін зерттеу жұмыстары жүргізілді. Риддер орман шаруашылығы аумағынан мангалдың металл конструкциялары, алкогольдің шыны бөтелкелері, сондай-ақ жиналған отын табылғаны анықталды.

Өрттің алдын ала себебі — халықтың отпен абайсыз жұмыс істеуі, атап айтқанда, шөптің жануы от жағудың ашық көзінен — жанып жатқан көмір, сіріңке және өрттің одан әрі ағаштарға көшуінен болды.

Аталған факті бойынша қылмыстық іс қозғалды.

Өртті сөндіруге жеке құрамның бес жүзге жуық адамы, 77 бірлік техника және екі тікұшақ жұмылдырылды.

«Еріктілер мен немқұрайлы емес азаматтарға өрт салдарын жоюға тікелей қатысқаны және зардап шеккендерге ғана емес, біздің құтқарушыларымызға да көмек көрсеткені үшін ерекше алғысымды білдіргім келеді. Олар тәулік бойы ыстық тамақ пен ауыз сумен қамтамасыз етті. Кеше ғана мен осы өртті сөндіруге қатысқаны үшін 14 еріктіні марапаттау туралы бұйрыққа қол қойдым», — деді Ю. Ильин.

Өткен жылы табиғи өрттердің салдарынан Батыс Қазақстан және Павлодар облыстарындағы 2 ауылдың тұрғындарын шұғыл эвакуациялау жұмыстары жүргізілді, 3 тұрғын үй, 20-дан астам уақытша құрылыс өртенді, 65 саяжай-бау-бақша зардап шекті.

«Жалпы айтар болсақ, жыл сайын еліміз бойынша төрт мыңға жуық табиғи өрт орын алады. Заңнамаға сәйкес, дала өртін сөндіру әкімдіктерге жүктелген, орман өрттерін сөндіру — жергілікті билік пен Экология министрлігінің табиғатты қорғау мекемелерінің өзара жауапкершілігінде», — деп атап өтті Ю. Ильин.

2020 жылы Министрліктің аумақтық бөлімшелері 67% өртті сөндіруге қатысты.

2016 жылдан бастап «Қазавиақұтқару» АҚ елдегі тікұшақ қызметтерінің бірыңғай операторы.

«Қазавиақұтқару» міндеті ТЖ алдын алу және жою бойынша ұшуларды орындау, шұғыл медициналық көмек көрсету, ормандар мен жануарлар дүниесін авиациялық қорғау, іздестіру-құтқару жұмыстары және басқалар болып табылады.

Авиапарк 31 әуе кемесінен, яғни 20 бірлік орташа типті (Еурокоптер), тоғыз ауыр және 2 аса ауыр тікұшақтан тұрады.

Тікұшақтар заманауи медициналық жабдықтармен жабдықталған, бұл аспанда шұғыл операциялар жүргізуге мүмкіндік береді.

Барлық техника 14 ірі қалада орналасқан, бұл әуе техникасымен айматы барынша қамтуды және авиациялық топты төтенше жағдай туындаған жерге жұмылдыруды қамтамасыз етеді.

2020 жылы барлығы екі мыңға жуық ұшу , оның ішінде санитариялық авиация бойынша — 497 ұшу жүзеге асырылды, бес жүзге жуық пациент тасымалданды, 12 консультация және 18 шұғыл операция жүргізілді.

Осы жылдың I тоқсанында 416 ұшу,санитариялық авиация бойынша — 172 ұшу жасалды, 170-ке жуық пациент тасымалданды.

Өткен жылы әуе паркі отандық өндірістің төрт тікұшағымен толықтырылды, болашақта 2025 жылға дейін қосымша тағы 25 әуе кемесін сатып алу жоспарлануда.

Өңіраралық сипаттағы орман-дала өрттерін жою үшін күштер мен құралдар дайындыққа келтірілді, онда шамамен 43 мың адам, 9 мыңнан астам техника, су ағызатын құрылғылары бар 10 тікұшақ (Қорғаныс министрлігінің 6 әуе кемесін қоса алғанда) және 46 өрт сөндіру пойызы қамтылған.

Қосымша, ірі өрт туындаған жағдайда, министрлік жергілікті жерлерде 14 тәулікке дейін автономды режимде сөндіруді жүзеге асыра алатын жиынтық өрт сөндіру отрядтарын құрды.

Орман қорын күнделікті патрульдеу және табиғи өрттерді жедел сөндіру үшін ТЖМ және Экология министрлігінің авиациялық техникасын көшіру жүргізіледі.

Елді мекендер аумағындағы құрғақ шөптің өртенуі ерекше алаңдаушылық туғызады, мұндайда өрт тұрғын үй алаптарына өршиді.

Биылғы 10 сәуір мен 3 мамыр аралығында құрғақ шөп өртінің тұрғын үйлерге, жазғы сауықтыру лагерлерінің ғимараттарына, саяжай және шаруашылық құрылыстарына көшуінің 7 жағдайы тіркелді.

Табиғи өрттердің негізгі үлесі 100 шақырымнан астам радиуста өрт сөндіру бөлімшелері жоқ шалғай аумақтарға тиесілі екенін атап өткен жөн.

Осыған байланысты азаматтық тұрғындар ерікті өрт сөндіру құрылымдарына белсенді тартылуда. Ел бойынша 4 мыңнан астам құрылым құрылды.

«Біздің министрліктің жұмысының маңызды бағыты – азаматтар мен қоршаған ортаның қауіпсіздігіне қауіп төндіретін өнеркәсіптегі техногендік апаттардың алдын алу», — деді Ю. Ильин.

Қазақстанда өнеркәсіптің жоғары қарқынының дамуына байланысты, елдің жекелеген өңірлерінде апат қаупі жоғары деңгейде қалып отыр.

Өткен жылы қауіпті өндірістік нысандарда 28 апат тіркелді. Тау-кен, металлургия, көмір, мұнай-газ, геология объектілерінде, магистралдық құбыр объектілерінде, қазандық шаруашылығында, газ шаруашылығында және көтергіш құрылыстарда апаттарға жол берілген.

Барлығы 28 адам зардап шекті, 13 адам қаза тапты, 15 адам жарақат алды.

Негізгі себептері өнеркәсіптік қауіпсіздіктің бұзылуы, пайдаланылатын жабдықтың тозуы, өндірістік және еңбек тәртібінің төмендігі болып табылады.

2020 жылы бір жарым мыңнан астам қауіпті өндірістік объектілер тексеріліп, 26 мыңнан астам өнеркәсіптік қауіпсіздік бұзушылықтары анықталды.

Адамдардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін бұзушылықтар үшін 280 нысан жұмысы тоқтатылды.

Осы жылдың І тоқсанында 359 тексеру жүргізілді, төрт мыңнан астам бұзушылық анықталды, 48 нысан тоқтатылды. Қауіпті өндірістік объектілерде 7 апат және жүзден астам оқиға тіркелген.

Барлығы 230 мыңнан астам қауіпті өндірістік объектілерді (жерасты кеніштері мен көмір шахталары, карьерлер мен разрездер, металлургия, химия және мұнай өңдеу зауыттары, магистралдық құбырлар, газбен жабдықтау жүйелері және т.б.) қамтитын тоғыз мыңнан астам өнеркәсіптік кәсіпорын өнеркәсіптік қауіпсіздік бойынша бақылауда тұр.

Өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін биыл өнеркәсіптік қауіпсіздік бойынша заңнамалық актілерге түзетулер енгізілді, кәсіби апаттан құтқару қызметтерін аттестаттау енгізілді, жабдықтарды жаңарту бойынша талаптар күшейтілді, өндірістік және еңбек тәртібі бойынша шаралар ұсынылды.

Өрттерді азайтуда өрт бақылауы ерекше рөл атқарады.

2021 жылдың I тоқсанында бес мыңнан астам нысан тексеріліп, 30 мыңға жуық бұзушылық анықталды. Өрт қауіпсіздігін бұзғаны үшін әкімшілік жауапкершілікке бес мыңнан астам жеке және заңды тұлғалар тартылды.

Жекелеген өңірлерде цифрландыру шеңберінде «ЕРАП» әкімшілік өндіріс жүйесі енгізілді, ол әкімшілік хаттамаларды онлайн-режимде толтыруға мүмкіндік береді.

«Өрттің алдын алудың бірыңғай сағаты» жобасы іске қосылды, күн сайын бір сағат бойы видеотехника сататын сауда орталықтарында, ірі ойын-сауық мекемелерінде және кинотеатрларда LED-экрандарда өрт қауіпсіздігі бойынша роликтер көрсетіледі. Инспекторлық құрам тексерулердің ашықтығы мен заңдылығын қамтамасыз ету үшін портативті бейнетіркегіштер қолданады.

«Жазғы маусым қарсаңында азаматтардың су айдындарындағы қауіпсіздігі біз үшін өзекті. Қазақстанда азаматтар шомылу және демалу үшін пайдаланатын 50 мыңнан астам су айдыны бар. Құтқару бөлімшелері демалу үшін неғұрлым белсенді пайдаланылатын 178 ірі су айдынының учаскелерін (су айдындарының жалпы санының 10%-нан кемі) бақылайды. Азаматтардың судағы қауіпсіздік ережелерін бұзу фактілерінің жолын кесу бойынша күн сайын рейдтер мен патрульдер жүргізіледі», — деді Ю.Ильин.

Қазірдің өзінде екі мыңға жуық патрульдеу мен рейд жүргізілді, бес мыңнан астам қызметкер жұмылдырылды, әкімшілік жауапкершілікке 70-тен астам тәртіп бұзушы тартылды.

Жазғы кезеңде тәулік бойы бір мыңнан астам құтқарушы қызмет атқарады.

Суда зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету үшін коммуналдық және жеке жағажайларда 97 медициналық пункт дайындалды.

Әкімдіктермен және су маңындағы демалыс орындарының иелерімен бірлесіп министрліктің жедел-құтқару жасақтарында даярлықтан өткен қоғамдық құтқарушылар есебінен 108 объектілік құтқару бекеттері құрылды. Барлығы қосымша 172 бекет құру жоспарлануда.

Су айдындарында қаза болуды азайту үшін «2GIS» мобильдік қосымшасында елдің су айдындарындағы шомылуға рұқсат етілген және тыйым салынған жерлерге ақпаратты орналастыру бойынша бөлім енгізіледі.

Өткен жылы суға шомылу кезеңінде еліміздің су айдындарында үш жүзден астам адам суға батып кетті.

Адамдардың қаза болуының негізгі себептері мас күйінде шомылу, өз күштерін дұрыс бағаламау, жүзе алмау, балалардың су айдындарында қараусыз қалдырылуы болып отыр.

«Қорытындылай келе, біздің жүйенің даму перспективаларына тоқталғым келеді. Біріншіден, бүгінде біздің азаматтарымызды қорғауды 416 өрт сөндіру бөлімшесі, 3 әскери бөлім қамтамасыз етеді, бұл жеткіліксіз. Еліміздің өңірлерінде 15 өрт сөндіру депосы мен 1 құтқару станциясының құрылысы басталды. Қосымша біз Ақмола, Алматы, Қарағанды, Маңғыстау, Түркістан және Солтүстік Қазақстан облыстарында 8 өрт сөндіру депосын, Солтүстік Қазақстан және Ақмола облыстарында 3 құтқару станциясын салуды, сондай-ақ батыс өңірде әскери бөлім құруды жоспарлап отырмыз», — деді Ю. Ильин.

Екіншіден, азаматтық қорғау қызметтерін инновациялық-техникалық қайта жарақтандыру қажеттігі туындады.

«Осыған байланысты біз кәсіби апаттан құтқару қызметтерін жарақтандыру нормаларын қайта қарастырғымыз келеді. Өрт сөндіру-құтқару техникасының құрамы мен пайдалану мерзімін оңтайландыру жоспарлануда. Кейіннен бұл құтқару техникасының заманауи түрлерін алуға мүмкіндік береді», — деді ол.

Үшіншіден, мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтерге қойылатын талаптарды күшейту қажет.

Төртіншіден, азаматтық қорғау саласындағы мамандарды даярлауды жалғыз жоғары мамандандырылған оқу орны — Көкшетау техникалық институты жүзеге асырады.

Өткен аптада Үкімет институтқа Мәлік Ғабдуллин атындағы азаматтық қорғау академиясы мәртебесін беру туралы шешім қабылдады. Академияда қосымша «магистратура» бағдарламасы бойынша ғылыми кадрлар даярлау жоспарлануда.

Бесіншіден, азаматтық қорғау органдары қызметкерлерінің әлеуметтік қамсыздандырылуын жақсарту үшін тұрғын үй төлемдері, сондай-ақ құтқарушылардың «азаматтық қызметшілер» санаты бойынша зейнеткерлік жасын қысқарту мәселесі пысықталуда.

«Осы жылдың қаңтар айынан бастап өрт сөндірушілердің жалақысы 10%-ға өсті. Жалпы, үш жыл ішінде азаматтық қорғау қызметкерлеріне төлемді 58%-ға дейін арттыру жоспарланған», — деді ол.