Балалардың жазғы демалысын ұйымдастыру сапасын жақсарту жөніндегі шараларға қатысты депутаттық сауал

Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының депутаты Д.Ж. Нөкетаеваның балалардың жазғы демалысын ұйымдастыру сапасын жақсарту жөніндегі шараларға қатысты сауалына жауап
Премьер-Министр — Асқар Мамин

 

Сіздің балалардың жазғы демалысын ұйымдастыру сапасын жақсарту жөніндегі шараларға қатысты депутаттық сауалыңызды қарап, осы бағытта заңнамалық, ұйымдастырушылық-практикалық шаралар кешені қабылданып жатқанын хабарлаймыз. 

Балалардың сауықтыру лагерьлерін инспекциялауға қатысты 

Ағымдағы жылғы 1 қаңтардан бастап білім беру ұйымдарында балалардың демалысы мен сауықтырылуын қамтамасыз ету бойынша бақылау функциялары заңнамалық түрде енгізілді («Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы» ҚРЗ 52-бабы). 

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің өкіміне (2016 жылғы 11 мамырдағы № 36-р бекітілген) сәйкес жергілікті атқарушы органдар жыл сайын балалардың сауықтыру ұйымдарын (бұдан әрі - БСҰ) дайындау және пайдалануға қабылдау жөніндегі ведомствоаралық өзара іс-қимыл комиссиясының жұмысын ұйымдастырады. 

Анықтама: 2019 жылдың жазғы кезеңінде республикада 13 153 сауықтыру лагерлері мен алаңдары жұмыс істеді, оның ішінде 11 295 – мектеп жанындағы, 236 – стационарлық қала сыртындағы, 1 622 – шатырлы, спорттық, киіз үй. 

1-10 сынып оқушыларының жалпы санынан сауықтырумен (лагерьлерде) 2 млн. 858 мың бала немесе 96,7% қамтылды (2018 жылы - 2 млн. 558 мың бала немесе 90,9%). 

Өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылаудың шеңберінде 2019 жылғы мамыр - тамыз аралығында Ішкі істер министрлігі Төтенше жағдайлар комитетінің аумақтық бөлімшелері 183 БСҰ өртке қарсы талаптарға сәйкестігін тексерді. 844 өрт қауіпсіздігі талаптарын бұзушылық, 152 объектілердің бұзушылықтармен пайдаланылу фактілері анықталды, 84 адам әкімшілік жауапкершілікке тартылды, бірінші басшыларға белгіленген бұзушылықтарды жою туралы ұйғарым берілді. 

Денсаулық сақтау министрлігінің Тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігін бақылау комитеті ағымдағы жылдың жазғы демалыс кезеңінде демалуды, тамақтануды, ауыз сумен қамтамасыз етуді ұйымдастырудың белгіленген талаптарына сәйкестігі, қажетті тұрмыстық жағдайлардың болуы мәніне санитариялық- эпидемиологиялық бақылау жүргізді, оның ішінде ерекше тәртіп бойынша 159 тексеру, бастамашылық өтініштер бойынша 551, жоспардан тыс 151 тексеру жүргізілді. 

Бақылау қорытындысы бойынша санитариялық-эпидемиологиялық талаптардың 100-ден астам бұзушылықтары анықталды және жойылды (тамақ өнімдерін зертханалық зерттеудің қанағаттанарлықсыз нәтижелері, тағам дайындау технологиясының бұзылуы, тамақ өнімдерін сақтау кезінде тауарлық көршілестіктің сақталмауы, ыдыс жуу режимінің бұзылуы). Медициналық тексеріп-қараудан уақтылы өтпегені үшін 26 қызметкер жұмыстан шеттетілді, жол берілген бұзушылықтар үшін басшылар мен кінәлі адамдарға қатысты әкімшілік айыппұл салу туралы 134 қаулы шығарылды, 122 ұйымның басшыларына ұйғарым берілді. 227 БСҰ-да аумақтарға дезинсекциялық, кенеге қарсы, дератизациялық өңдеу жүргізілді. 

Тағамнан улану мен жұқпалы аурулардың алдын алу мақсатында БСҰ-ның басшыларына, медицина қызметкерлеріне 614 семинар ұйымдастырылды, 2256 дәріс оқылды, 6245 әңгіме жүргізілді, 21 рет теледидардан, 113 рет радиодан сөз сөйленді, газеттерде 98 мақала жарияланды. 

Жүргізілген профилактикалық жұмыстың нәтижесінде 2019 жылдың жазғы сауықтыру маусымы кезеңінде балалар арасында топтық тамақтан улану және инфекциялық аурулар жағдайлары тіркелген жоқ. 

Балалардың жекелеген санаттарын жазғы демалыспен қамтуды бақылау және мониторингілеу Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2016-2019 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын (бұдан әрі – Мемлекеттік бағдарлама) іске асыру шеңберінде «Ұлттық білім беру дерекқоры» ақпараттық жүйесі арқылы жүргізіледі. Балаларды жазғы демалыспен қамту көрсеткіштері сондай-ақ Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының жобасында көзделген. 

Жыл сайын жазғы демалыс кезінде балалардың сапалы және қауіпсіз демалысын қамтамасыз ету мәселелері Үкімет отырысында қаралады. Ағымдағы жылғы 21 мамырдағы Үкімет отырысының хаттамалық тапсырмасына сәйкес Білім және ғылым министрлігі санаторийлер, турбазалар, ұлттық парктер, жоғары оқу орындары жанынан лагерьлер ашу, сондай-ақ жұмыс істемейтін лагерьлерді реанимациялау арқылы балалар лагерьлерінің желісін кеңейтудің Жол картасын (бұдан әрі – Жол картасы) 1 бекітті. 

Жол картасын іске асыру шеңберінде жергілікті атқарушы органдар 2023 жылға қарай қала сыртындағы лагерьлер мен аз шығынды демалыс нысандары желісін 440 мыңнан астам оқушыларды қамтитын 1 121 ұйымға дейін ұлғайтуды жоспарлауда, бұл балаларды қала сыртындағы демалыспен қамту көрсеткішін 7,4% - дан 15%-ға дейін ұлғайтуға мүмкіндік береді. 

Бұдан әрі балалардың сапалы және қауіпсіз жазғы демалысын, БСҰ-ның белгіленген талаптарға сәйкестігін қамтамасыз ету жөніндегі шаралар Мемлекеттік бағдарлама мен Жол картасын іске асыру барысында қабылданатын болады. 

Талаптарға сәйкес келмейтін лагерьлерді конкурсқа жібермеуге және тапсырыс берушінің балалардың демалу орындарынан орналасу қашықтығын 70 км-ден асырмай шектеуге қатысты 

Балалардың жекелеген санаттарының жазғы демалысын ұйымдастыру бойынша конкурстарды осы қызметтерге тапсырыс берушілер «Мемлекеттік сатып алу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 9-бабының 4) тармақшасына сәйкес өткізеді, онда әлеуетті өнім берушіге қойылатын бірыңғай біліктілік талаптары, атап айтқанда, материалдық, еңбек және қаржы ресурстары бойынша белгіленген. 

Заңның 4-бабының 2) тармақшасында мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру әлеуетті өнім берушілерге мемлекеттік сатып алуды өткізу рәсіміне қатысу үшін тең мүмкіндіктер беру қағидаттарына негізделеді деп айқындалған. 

Сондай-ақ, ҚР Кәсіпкерлік кодексінің 8-бабында бәсекелестікті шектеуге немесе жоюға, тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделеріне қысым көрсетуге бағытталған қызметке, жосықсыз бәсекелестікке тыйым салынады. 

Одан бөлек, қашықтық факторы бойынша шектеу тағы да белгілі бір табиғи-климаттық жағдайлармен аймақтардағы (Маңғыстау, Атырау, Ақтөбе, Батыс Қазақстан және Қызылорда облыстары) балалардың жазғы демалысына теріс әсер етуі мүмкін. 

Конкурсты өткізу кезінде бағаларды тапсырыс беруші ұйым белгілеген бағадан 20% - дан астам төмендетуге қатысты

Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік Кодексінің 116-бабына сәйкес кәсіпкерлік субъектілерінің өндірілетін тауарларға, жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге бағаны дербес белгілейді, осыған орай, БСҰ қызметіне бағаның құлдырауы байқалады. Аталған мәселені шешу үшін әлеуметтік көмек көрсетілетін балалар үшін жазғы демалысты ұйымдастыру үшін мемлекеттік сатып алуды өткізу барысында Заңының 26 бабына, Мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру ережелеріне сәйкес 2 демпингке қарсы шаралар қолданылады. Шекті бағадан жиырма пайыздан астамға төмен бағалар демпингтік деп танылады және әлеуетті өнім берушілердің конкурсқа одан әрі қатысуы олар төмендетілген сомаға тең мөлшерде қосымша соманы енгізген жағдайда мүмкін болады. 

Бұдан басқа, баға демпингін болдырмау үшін мемлекеттік білім беру мекемелерінің білім алушылары үшін БСҰ қызметтерін бір көзден алу тәсілімен сатып алу мүмкіндігін беретін бұйрық3 бекітілді. Сонымен қатар, аталған норма БСҰ-ға жолдама алу үшін белгілі бір сомаға сертификаттар бере отырып, балалардың жазғы демалысын қаржыландырудың ваучерлік жүйесін пайдалануға мүмкіндік береді. Ата-аналарға ұсынылған БСҰ ішінен бір лагерь таңдау мүмкіндігі беріледі, бұл үшін бүгінгі күні Booking.com, GoTour.kz және т. б. интернет сервистеріне ұқсас балалар қала сыртындағы лагерьлерінің электрондық каталогының жобасы әзірленуде. 

Қосымша білім берумен және мектептен тыс тәрбиемен айналысатын сауықтыру лагерлерін қосылған құн салығын (бұдан әрі-ҚҚС) төлеуден босатуға қатысты 

«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының Кодексіне (бұдан әрі - Кодекс) сәйкес:

 - білім беру қызметімен айналысуға лицензиясы бар білім беру ұйымдары көрсететін қосымша білім беру бойынша қызметтерді іске асыру бойынша айналымдар ҚҚС-тан босатылады (Кодекстің 394-бабының 29) тармақшасы); 

- әлеуметтік салада қызметін жүзеге асыратын ұйымдар мүлік салығын салық базасына 0,1 пайыздық ставка бойынша есептейді, сондай-ақ жер салығын есептеу кезінде тиісті ставкаларға 0,1 коэффициент қолданады (Кодекстің 510-бабы 3-тармағының 7) тармақшасы, 521-бабы 3-тармағының 2) тармақшасы); 

- корпоративтік табыс салығының сомасын айқындау кезінде әлеуметтік салада қызметін жүзеге асыратын ұйымдар есептелген корпоративтік табыс салығының сомасын 100 пайызға азайтады (Кодекстің 290-бабының 1-тармағы); 

- он алты жасқа толмаған балаларға арналған балалар лагерьлеріне жолдамалардың құны, жеке тұлғаның салық салынатын табыстарынан алынып тасталады (Кодекстің 341-бабы 1-тармағының 35) тармақшасы). 

Жоғарыда айтылғандарға байланысты Кодексте білім беру саласындағы қызметті жүзеге асыратын ұйымдар үшін ынталандырудың қажетті шаралары көзделген. 

Балаларды сауықтыру саласындағы қызметті (балалар лагерьлерін) лицензиялауға қатысты 

БСҰ қызметінің рұқсат беру - хабарлама жүйесін енгізу мәселесі балалардың жазғы демалысының сапасы мен қауіпсіздігін арттыру қажеттілігін ескере отырып, жан-жақты зерделеуді, кәсіпкерлерге барынша аз жүктеме кезінде тұтынушылардың құқықтарын тиімді қорғауды талап етеді және «Рұқсаттар және хабарламалар туралы» және «Білім туралы» Қазақстан Республикасының заңдарына өзгерістер енгізумен байланысты. 

Осыған орай, аталған мәселе мүдделі мемлекеттік органдар, үкіметтік емес ұйымдар, «Атамекен» ұлттық кәсіпкерлер палатасы өкілдерінің қатысуымен ағымдағы жылғы қарашада Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы Кәмелетке толмағандардың ісі және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі ведомствоаралық комиссияның отырысына шығарылатын болады. 

Көрсетілген бағыттардағы жұмыс жалғасады және Үкіметтің, уәкілетті орталық және жергілікті атқарушы органдардың тұрақты бақылауында болады. 

Қазақстанның Премьер-Министрі мен Үкіметі жаңалықтарынан хабардар болыңыз — ресми Telegram-каналға жазылыңыз

Жазылу